Τα λόγια και τα χρόνια - Les Paroles et les Années Perdues - M. Eleftheriou et Y. Markopoulos

Je continue à explorer les goûts musicaux du commissaire Stavros ! avec cette chanson écrite par le poète Manos Eleftheriou sur une musique de Yannis Markopoulos, devenu la chanson emblématique des évènements de l'Ecole Polytechnique pendant la dictature militaire.

Τα λόγια και τα χρόνια

Τα λόγια και τα χρόνια τα χαμένα
και τους καημούς που σκέπασε καπνός
η ξενιτιά τα βρήκε αδελφωμένα.
Κι οι ξαφνικές χαρές που ’ρθαν για μένα
ήταν σε δάσος μαύρο κεραυνός
κι οι λογισμοί που μπόρεσα για σένα.

Και σου μιλώ σ’ αυλές και σε μπαλκόνια
και σε χαμένους κήπους του Θεού
κι όλο θαρρώ πως έρχονται τ’ αηδόνια
με τα χαμένα λόγια και τα χρόνια,
εκεί που πρώτα ήσουνα παντού
και τώρα μες στο κρύο και στα χιόνια.

Η μοίρα κι ο καιρός το ’χαν ορίσει
στον κόσμο αυτό να ρίξω πετονιά
κι η νύχτα χίλια χρόνια να γυρίσει.
Στο τέλος της γιορτής να τραγουδήσει
αυτός που δεν εγνώρισε γενιά
και του καημού την πόρτα να χτυπήσει.

Δεν ήτανε ρολόι σταματημένο
σε ρημαγμένο κι άδειο σπιτικό
οι δρόμοι που με πήραν και προσμένω.
Τα λόγια που δεν ξέρω σου τα δένω
με τους ανθρώπους που ’δαν το κακό
και το ’χουν στ’ όνομά τους κεντημένο.

Αυτός που σπέρνει δάκρυα και πόνο
θερίζει την αυγή ωκεανό.
Μαύρα πουλιά τού δείχνουνε το δρόμο
κι έχει τη ζωγραφιά κοντά στον ώμο,
σημάδι μυστικό και ριζικό
πως ξέφυγε απ’ τον Άδη κι απ’ τον κόσμο.

Η μοίρα κι ο καιρός το ’χαν ορίσει
στον κόσμο αυτό να ρίξω πετονιά
κι η νύχτα χίλια χρόνια να γυρίσει.
Στο τέλος της γιορτής να τραγουδήσει
αυτός που δεν εγνώρισε γενιά
και του καημού την πόρτα να χτυπήσει.

LES PAROLES ET LES ANNÉES PERDUES

de Manos Eleftheriou.

Les paroles et les années perdues
Et les peines recouvertes par la fumée
L'exil les a retrouvées réunies.
Et les joies inattendues qui me sont échues
Étaient comme un éclair dans une forêt profonde,
Comme les pensées que je pouvais t'adresser.

Je te parle dans des salles et sur des terrasses
Et dans des jardins perdus de Dieu
Pourtant, je crois que reviendront les rossignols
Avec les paroles et les années perdues,
Ici où auparavant tu étais partout
À présent, tu es dans les gels et les neiges.

Le destin et le temps en ont décidé ainsi
Vendredi à neuf heures
Revint la nuit pour mille ans
Et chanta la fin de la fête
Vendredi, le soir de l'assassin
Qui frappa à la porte du peuple
Qui frappa à la porte du peuple
Qui frappa à la porte du peuple

Non, l'horloge n'était pas arrêtée
Dans une maison vide et dévastée,
Les rues qui m'ont pris et m'attendent
Les paroles que je ne sais pas, je te les lis
À l'unisson de gens qui ont vu le mal
Qui tient les bouches cousues.

Celui qui sème larmes et terreur
À l'aube recueille la pestilence
Des oiseaux noirs lui indiquent le chemin
Et à son épaule, une blessure cachée
Signe mystérieux et radical
Qu'il a fui de l'enfer et du monde.

Le destin et le temps en ont décidé ainsi
Vendredi à neuf heures
Revint la nuit pour mille ans
Et chanta la fin de la fête
Vendredi, le soir de l'assassin
Qui frappa à la porte du peuple
Qui frappa à la porte du peuple
Qui frappa à la porte du peuple

Version française - PAROLES ET ANNÉES PERDUES – Marco Valdo M.I. – 2010
d'après la « versione italiana » de Riccardo Venturi d'une chanson grecque – Tα λόγια και τα χρόνια τα χαμένα – Yannis Markopoulos / Γιάννης Μαρκόπουλος – 1974

Sources : Chansons contre la Guerre